Na neobično toplom jutarnjem povetarcu mešali su se mirisi cveta orlove kandže, koja je osvojila kapiju dvorišta i tek procvale ruže rozikaste boje. To su ona jutra po kojima se dan poznaje…krenuli smo ukrštenim putevima srednjevekovnih manastira Drača i Vraćevšnica, ispunjeni dnevnom dozom optimizma.

Jutro u srednjevekovnom manastiru Drača

Na desetak kilometara od grada u kotlini Dračke reke, na padinama brda Rujevica udiše se drugi vazduh i to punim plućima. Hram manastira u čije dvorište kročismo nastao je u XIV veku, a prema ktitorskom zapisu iznad ulaznih vrata stoji da je crkvu još 1734. godine sagradio oberkapetan Kragujevca Staniša Marković zvani Mlatišuma. Čitav kompleks okružen je šumom, a zelena boja listova se neobično prikazivala na Suncu. Ovaj spomenik kulture od velikog je značaja i budi nešto iskonsko u duši, ujedno oslobađajući skriveni mir i tragove prošlosti.

Koračali smo urednim kamenim stazama, a pogledom sam prelazio preko Crkve gde ugledah ikonu Svetog Nikole u fasadi moravske arhitekture. Ispred ulaza na stazi sija reljef grba Srbije. Freskopis manastirske Crkve Drača predstavlja neprocenljivu vrednost. U celosti sačuvane freske svedoče ostvarenju najboljih tadašnjih freskopisaca i slikara iz Moskopolja drevnog cincarskog grada.

Sa kamene česme u dvorištu okruženom zidinama, popismo vode k’o sa izvora. Kako su nam rekle monahinje, do prirodnog izvora ide se šumskim putem uz Dračku rečicu. Nije važno što ga nismo pronašli na kraju. Samo traganje ispunilo je naša srca milinom, a telo energijom sa kojom smo nastavili obilazak sela i pravo putem do manastira Vraćevšnica.

Vraćevšnica i konak Kneza Miloša u Gornjoj Crnući

Sa skretanja desno od glavnog puta, uputili smo se kao usečenim blago vijugavim putem kroz zelenu dolinu. Stigosmo do drugog manastira koji ispred ima info tablu. Saznali smo da je sagrađen još davne 1428. godine po predanju meštana u znak zahvalnosti Bogu od strane ktitora Radiča Postupovića zbog povratka ljudi sa Kosovskog boja. Tako je selo, a i manastir dobio naziv Vraćevšnica.

Godine 1818. je u Vraćevšnici održana skupština na Đurđevdan, kada je odlučeno da se Kragujevac postavi za prestonicu tadašnje Kneževine Srbije na čelu sa Knezom Milošem Obrenovićem. Manastir je posvećen Svetom Đorđu i do 1935. godine je bio muški, a danas je ženski poznat po proizvodnji kvalitetnog meda. U okviru manastirskog dvorišta je crkva, na čijem ulazu loza iz kamena raste i obavija zdanje, zatim spomenik Mileševoj majci Višnji (Baba Višnja), konak i bunar pored česme. Na zapadnoj strani je nova zgrada u kojoj se nalazi riznica, preporučujemo da je posetite.

Nakon toga nastavili smo putem ka selu Gornja Crnuća i posetili kuću Kneza Miloša pod zaštitom Države kao spomenik od izuzetnog značaja. Smatra se da je ovde doneta odluka o podizanju II srpskog ustanka.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stalna postavka u kući sadrži kopije dokumenata, reprodukcije fotografija i nekoliko originalnih eksponata vezanih za ustanički period. Jedan deo konaka ima očuvan autentični ambijent, ognjište sa delom pokućstva i zidanu kaljevu peć.

Selo je na nadmorskoj visini kao brdo sa koga izrecitovah pesmu dedovine:

Na brdu stojim i minute slavske brojim, kad’ se setih svoga deda koji me sa neba gleda. Njegova je kuća bila tamo gde i dom gorskih vila (svici ispod Jadovnika), a sada se u oblak skrila uz odraze zelen Dola Miloševa. A moja još se gradi u Šumadiji dole niže Belog grada, dok u njoj slovom temelj Koncept sadi Međunarodne kule nada.

foto: Stefan Koncept Međunarodni u Beogradu

Darovali su nas kajsijama iz seoskog dvorišta i otpratili pozdravima za srećan put. Za one spremnije u duhu planinare i rekreativce, postoji put do vrha planine Rudnik. Utiska smo da je u srpskim selima zapisana istorija, a do sledećeg vikend putovanja ostajte nam zdravo.