Garaši

Selo Garaši je udaljeno 11 km od Aranđelovca. Prema popisu iz 2011. bilo je 482 stanovnika.

Na 10 km od Aranđelovca je 1976. godine podignuto akumulaciono Garaško jezero za snadbevanje vodom Aranđelovca i okoline. Jezero leži na površini od oko 65 ha, najveće dubine 22 m, poribljeno je i predstavlja omiljeno izletište građana Aranđelovca zajedno sa bazenom pored samog jezera koji u svom sadržaju ima i sportske terene i ugostiteljski objekat. Bazeni i ugostiteljski objekat nisu radili i nismo mogli da priđemo, ograđeno je žicom. Putem od Aranđelovca do sela Garaši ima dosta vikendica, tokom celog puta. Selo Garaši se nalazi na planini Bukulja sa severne strane. Priroda je predivna i dosta građana tuda pešači. Bukulja je planina u Šumadiji, u čijem podnožju se nalaze Aranđelovac i Bukovička banja, a njen najviši vrh je visok 696 metara. Nastala je pre oko 15 miliona godina tektonskim pokretima, a pripada Dinaridima. Metamorfnog je porekla. Obrasla je bukovom, grabovom i hrastovom šumom, a naziv planine potiče od reči bukulj – deminutiva slovenske reči buk. Pogodna je za pripreme sportskih ekipa, a obeležene pešačke staze vode od parka Bukovičke banje do vrha planine. Na vrhu se nalazi hidrometeorološka stanica, a na njenim obodima je Garaško i Bukuljsko jezero. Na njoj se nalazi izvorište gazirane mineralne vode Knjaz Miloš.

Legenda o selu: Najverovatnije da je ime Garaši nastalo od reči „gar“ zbog načina obrade zemlje tj. pretvaranja šuma u njive paljenjem, a postoji verzija i da je prvi stanovnik sela bio Nikola Garaš. Prvi pisani trag o ovom mestu seže u XV vek, tačnije u godinu 1476. a ucrtano je na vojnoj austrijskoj karti iz XVIII veka kada se na njoj nisu nalazila mnoga današnja veća mesta.

Uz istoriju ovog šumadijskog sela je vezana i porodica Savić koja je posle seobe iz ovog sela ponela sa sobom i prezime Garašanin. Političku istorija porodice Garašanin počinje Hadži Milutin Savić-Garašanin (1762-1842), ustanik iz oba srpska ustanka, obor-knez jasenički i član Državnog saveta za vreme kneza Miloša. Njegov sin je Ilija Garašanin (1812-1874), vođa ustavobranitelja, pisac „Načertanija“, ministar spoljnih i unutrašnjih poslova i predsednik vlade kod obe srpske dinastije. Ilijin sin Milutin (1843- 1898) jedan je od osnivača Napredne stranke i njen predsednik, predsednik skupštine, predsednik vlade za vreme kralja Milana Obrenovića, poslanik u Parizu i akademik. Osim ove čuvene porodice Garaši se mogu podičiti i jednim od najvećih srpskih realista Svetolikom Rankovićem, sinom garaškog sveštenika Pavla. Za vreme svog kratkog života Ranković je srpskoj realnoj književnosti podario romane „Gorski car“, „Seoska učiteljica“, „Poručeni ideali“, sada ekranizovanu pripovetku „Stari vruskavac“, zatim „Đavolja posla“, prozno delo „Jesenje slike“ kao i zbirke pesama. U skoro svim svojim delima bavio se svojim selom i njegovim ljudima. U ovom nizu ličnosti treba dodati i Ljubomira Plećevića, jednog od prvih srpskih avijatičara.

3 prioritetna problema sela: Renoviranje i opremanje Škole, Put do Aranđelovca je sa dosta krivina i nije dobro zaštićen (nema dovoljno zaštitne ograde na putu).

 

Gornja Trešnjevica

Selo Gornja Trešnjevica je udaljeno 17 km od Aranđelovca, a broji 410 stanovnika prema popisu iz 2011. godine, ali su seljani rekli da je dosta ljudi otišlo iz sela.

Turistički potencijal sela: Selo Gornja Trešnjevica se nalazi između tri planine: Bukulje, Venčaca i Rudnika. Priroda je predivna i ma dosta voćnjaka, seljani kažu da je veliki potencijal u okolini lov na divljač. Ima dosta lisica, divljih svinja, a pojavljuju se i vukovi. Vrsta vukova koja se pojavljuje su tako zvani sibirski koji su crne boje i opasni. Kada počinje sezona lova dozvoljava se i lov na vukove. Selo Gornja Trešnjevica se nalazi na južnoj strani planine Bukulja i seljani kažu da je to siromašniji deo Bukulje.

U selu Gornja Trešnjevica, u porodici Stevana Božića i supruge mu Darinke, rođen je Sreten Božić znameniti pisac, antropolog, humanista i borac za prava australijskih Aboridžina poznat pod imenom B. Vongar (engl. B. Wongar). Pod tim imenom je pisao knjige i bavio se temom domorodačkog stanovništva Australije, jedinim narodom koji je preživeo dve nuklearne katastrofe: prvi put kada su tragači za rudama uranijuma potpuno uništili njihovu otažbinu, a drugi put tragičnom nukleranom probom od strane britanske imperije, pedesetih godina. Vongar je prvi belac koji je deset godina živeo sa Aboridžinima. Oženio je Aboridžanku i sa njom je naučio da živi u skladu sa prirodom imao je dva sina, njegova žena i oba sina su umrli verovatno od trovanja vodom. Kada je shvatio da da žene i dece više nema, vodeći se verom Aboridžina da se duše umrlih sele u dingoe, pustinjske pse koji sami prilaze ljudima počeo je da živi sa njima. On je jedini pisac na svetu koji je postavio pitanje nuklearnog holokausta odnosno pomentnih atomskih proba na severu Australije, posle kojih su uništena mesta na kojima su Aboridžini živeli hiljadama godina. Jedini je imao hrabrosti da samostalno stane, svojim perom i znanjem ispred britanske imperije i njenih kolonijalnih interesa. Zbog toga su mu izložbe bile zabranjivane, imao je problema i sa izdavanjem knjiga. U jednom trenutku mu je bio zabranjeno i kretanje celom teritorijom Australije. Progonjen je i skrajnut kao pisac, ali je sa druge strane dobijao nejveće austalijske i američke nagrade za književnost. Njegove knjige su prodate u milionskim tiražima i prevedene na petnest jezika.

3 prioritetna problema sela: Igralište za decu, da se obnovi i postave koševi.

Orašac

Udaljenost sela od centra najbližeg grada: Selo Orašac je udaljeno 6 km od Aranđelovca.

Broj stanovnika: Po popisu iz 2011 selo ima 1484, a ljudi iz sela kažu da je broj veći, a nešto manje od 2000 stanovnika.

Turistički potencijal sela: Selo Orašac kod Aranđelovca najuspešnije srpsko selo, pokazuje istraživanje Zavoda za proučavanje sela 2010 god. Orašac predstavlja i jedno od najatraktivnijih turističkih mesta u zemlji. U konkurenciji 4.250 seoskih mesnih zajednica, selo Orašac je najuspešnije selo u Srbiji, pokazuje istraživanje Zavoda za proučavanje sela i Asocijacije za sociologiju sela i ruralni razvoj.

Legenda o selu: U selu Orašac je podignut Prvi srpski ustank i proglašenja Karađorđa Petrovića vrhovnim voždom, na Sretenje, 15. februara 1804. godine. Ustanak je podignut u Marićevića jaruzi, koja se nalazi skoro u centru sela. U znak sećanja na ovaj događaj podignuta je u Orašcu crkva Vaznesenja Gospodnjeg, Spomen škola i spomen česma u Marićevića jaruzi, muzej i skulptura Karađorđa i tako formiran spomenički kompleks.

3 prioritetna problema sela: Jedini problem u selu je što prolazi magistralni put Aranđelovac- Mladenovac. Velika količina vozila prolazi kroz selo, nedaleko od magistralnog puta je osnovna škola i dečije igralište, koji se direno naslanjaju na put.