Temišvar najveći kulturno-istorijski centar Srba u Rumuniji
Budni u 5, naziv po prevodu (The 5 AM club) najnovije knjige pisca i motivacionog govornika Robina Šarme, najavljivalo je početak izleta u Temišvar. Bilo je oko 3 ujutru kada smo krenuli iz Kragujevca pravac ka najvećem gradu Banata koji leži na reci Begej i u sedištu je okruga Tamiš. Temišvar je najveći kulturno-istorijski centar Srba u Rumuniji tako da smo pre dolaska imali predznanje o gradu, ali i vodiča Aleksandra koji nam je još u autobusu pričao o istoriji. Uveliko smo bili u putu i dok je reka Dunav kod Smedareva bila iza nas Sunce se pripremalo za izlazak.
Put nas je vodio selima sve do Vršca gde smo napravili pauzu. Ubrzo nakon pauze nastavili smo ka Rumuniji i konačnom odredištu. Kada smo prešli granicu kretali smo se kroz Zemlju površine oko 3 puta veće od Srbije i sa gotovo 20 miliona stanovnika. Slušajući o Rumuniji, dalekoj istoriji nastanku države i kulturi, stigli smo u Temišvar. Pobedili smo na putu i bili smo na trgu Pobede (Piaţa Victoriei) ispred Rumunske saborne crkve banatske mitropolije. Ova impozantna crkva koja je sagrađena još 1946. godine u moravskom stilu i visinom od 90m, ostavila nas je bez reči. Po nazivu katedrala zbog jezičke terminologije, iako je u pitanju pravoslavna crkva, nalazi se na samom vrhu trga Pobede koji je izduženog oblika sa pregršt detalja.
Rumunska saborna crkva banatske mitropolije (spolja i iznutra)
Sa strane su građevine koje su građene u baroknom stilu i grad je dobio epitet “Mali Beč“ što zbog uticaja Habzburgovaca što zbog svog starog jezgra koji je nastao od nekadašnje tvrđave kako ga zovu Cetate. Prva istorijska pojava imena grada je spominjanje tvrđave Timişoara (lat. Castrum Temesiensis) u dokumentu ugarskog kralja Andraša II iz 1212. godine. Temišvar, odn. Timişoara zasebno se prvi put spominje 1474. godine. Šetalište negde na sredini ima divnu fontanu oko koje može da se sedne kako na klupice tako i obližnje bašte kafića, restorana. Na drugom kraju nalazi se (Opera House) Opera ili Narodno pozorište sa impresivnim neobaroknim stubovima, balkonom i sveopštim uređenjem. Pored pomenute zgrade prolazi se ulicom Albe i Julije koja je upečatljiva po kišobranima različitih boja koji pored atrakcije imaju svrhu da stvaraju hlad.
U ulici pored kišobrana pozitivnu atmosferu održavaju kod prolaznika i ulični svirači koji sviraju svetske klasike. Građevine sa strane su u očuvanoj fasadi arhitekture baroka i u lokalima se nalaze kako različite prodavnice, suvenirnice tako i turistički info centri…Ulicom se izlazi na Trg Slobode u kome je centralna tema statua Bogorodice Marija i Sv. Jovana Nepomuka.
Nastavljajući šetnjom kroz jezgro Temišvara prošli smo kaldrmu gde su šine od tramvaja i uputili se ka Trgu Ujedinjenja gde smo najpre posetili Eparhiju Temišvarske srpske pravoslavne crkve. Srbi inače spadaju u starosedeoce grada Temišvara, koji se proširio na okolna sela – naselja.
Trg Ujedinjenja u Temišvaru sa Srpskom sabornom crkvom i Vladičanskim dvorom
Vladičanski dvor je po mnogima jedna od najlepših građevina Temišvara. Fasada je obnovljena relativno skoro, što daje poseban sjaj i boju. Ispred dvora se nalzi divna bašta restorana gde je preporuka probati pivo temisvarsko uz domaće spremljenu hrskavu piletinu ili gurmansku pljeskavicu sa prilozima. Pogled je ovde izuzetan, stoga veliki broj ljudi sedi u baštama upravo na ovom trgu.
Nedaleko odavde nalazi se nekadašnje sedište Srpske Vojvodine, danas Barokna palata gde je i Muzej umetnosti koji je svakako preporuka za sve one koji žele da se upoznaju sa stvaralaštvom umetnika Korneliu Baba – osnivačem rumunske škole savremenog slikarstva. U muzeju na ulazu sa leve strane gde je i biblioteka kupuju se ulaznice, možete pored dela savremenog rumunskog slikarstva videti evropska umetnička dela i rokoko stil enterijera.
Park ruža i panoramski brodić na reci Begej
Gradsko jezgro krase brojni parkovi, a onaj koji je posebno dopadljiv se nalazi do same reke Begej i to pored bulevara, mosta Mikelanđelu. Zove se Park ruža, jer se u njemu nalazi veliki broj različiti vrsta ovog cveta uz natkrivena mesta za sedenje i centralnu pozornicu na otvorenom. Naša poseta se privodila kraju i nakon Parka ruža prešli smo most Mikelanđela i posetili Centralnu biblioteku Univerziteta. Sa druge strane reke Begej se nalazi Zapadni univerzitet i brojni fakulteti u gradu. Šetajući pored reke primetili smo nekoliko dobrih kafića, ali smo ipak nastavili ka parku Katedrale odakle smo i krenuli.